Nội dung bài viết
macOS Big Sur, được công bố vào tháng 6 năm 2020 tại WWDC, là phiên bản mới nhất của macOS, sẽ được phát hành vào mùa thu 2020. macOS Big Sur có giao diện được thay đổi nhiều so với macos X, đến nỗi Apple đã nâng số phiên bản lên 11. Chuẩn rồi, macOS Big Sur là macOS 11.0.
Big Sur là gì? Big Sur là một khu vực gồ ghề và miền núi của Bờ biển miền Trung California giữa Cao nguyên Carmel và San Simeon, nơi dãy núi Santa Lucia đột ngột mọc lên từ Thái Bình Dương. Theo truyền thống mấy năm nay, thì apple tiếp tục lấy các địa danh để đặt cho phiên bản macos kế tiếp của mình. Năm apple ra mắt maverick, thì mình ngây ngô dịch nó là “bò đi lạc”, hehe! có hài không chứ!.
Vậy, Big sur có cải tiến gì lớn đến nỗi, apple đặt lên phiên bản macos 11 (cơ mà sao apple không dùng số la mã nữa nhỉ), chúng ta cùng tìm hiểu nào!
macOS Big Sur được apple thiết lại mọi thứ, từ độ công của các góc cửa sổ, đến cửa sổ và các biểu tượng ở thanh dock. Giao diện được thiết kế lại vừa mới mẽ, nhưng cũng không quá xa lạ với người dùng mac.
Windows có vẻ ngoài nhẹ nhàng hơn, cho cảm giác vẻ ngoài gọn gàng hơn cùng với các cạnh bo tròn và trong suốt. Các biểu tượng dock có hình dạng tròn đồng nhất, các thanh memu trong các ứng dụng được thiết kế lại cho chúng bớt “khó chịu” và có thể hoà trộn tốt với nội dung. Phần điều chỉnh Âm thanh hệ thống được làm lại hoàn toàn, có thêm các biểu mới trong thanh công cụ, sidebar, phần điều khiển thể hiện rõ ràng và nhất quán trên trên các ứng dụng.
Các nút và điều khiển cho ứng dụng xuất hiện đúng lúc và biết mất khi không sử dụng, để người dùng tập trung hơn vào nội dụng. Thanh menu có thể tuỳ biến, để điều khiển các chức năng wifi, bluetooth, airdrop, độ sáng bàn phím, âm lượng, chế độ darkmode… và nhiêu hơn nữa.
Trung tâm thông báo (The Notification Center) được thiết kế lại với các thông báo được nhóm theo ứng dụng và tiện ích kiểu iOS, và có thể tuỳ biến theo 3 kích thước khách nhau.
Safari nhanh hơn và tiết kiệm pin hơn bao giờ hết trong macOS Big Sur. Trang bắt đầu (new start page) có thể được tuỳ chỉnh hình nền và các phần do người dùng chọn như các trang thường xuyên truy cập. Apple thêm các tiện ích mở rộng cho safari, từ các tiện ích của chrome, firefox để người dùng dễ dàng hơn trên safari.
Các tab web được thiết kế lại để giúp safari truy cập nhanh hơn, bằng các hiển thị nhiều tab hơn trên màn hình. Safari cho phép người dùng xem trước website khi lướt chuột trên tab. Người dùng có thể chọn các tiện ích mở rộng cho bất kỳ trang web nào và phân quyền truy cập cho chúng.
Quyền riêng tư của safari được cải thiện, cho phép người dùng biết safari đang chặn trang nào đấy đang thu thập thông tin của bạn. Safari được tích hợp bộ dịch tự động 7 ngôn ngữ chỉ với 1 cú lick chuột.
Đối với mật khẩu được lưu trong iCloud Keychain, Apple thông báo cho người dùng nếu có sự vi phạm dữ liệu với trình giám sát mật khẩu, một tính năng bảo vệ kết hợp với công cụ tự động tạo mật khẩu và các công cụ khác.
Phần mềm message được xây dựng lại trên nền tảng phần mềm message cho iOS và thừa hưởng nhiều tính năng như: ghim cuộc trò chuyện, @mentions,… Hiệu ứng tin nhắn đã có trện mac hỗ trợ tạo memojs và nhãn memoji.
Tìm kiếm trên ứng dụng tin nhắn được cải thiện, để giúp tìm kiếm dễ dàng hơn liên kết, ảnh, các thuật ngữ phù hợp. Trình chọn ảnh trên macos cũng giúp tìm ảnh theo từ khoá để gởi cho bạn bè và gia đình dễ dàng hơn. Công cụ chọn ảnh cũng bao gồm các xu hớng hình ảnh, ảnh gif để thêm vào tin nhắn.
Apple thiết kế lại ứng dụng bản đồ (Apple Map) cho macOS Big Sur , thêm look around, indoor map, và các hướng dẫn danh sách các điểm tham quan, nhà hàng đáng chú ý… được tạo từ nguồn tin cậy. Bản đồ macOS có thể tạo các tuyến đường di chuyển cho các chuyến du lịch, có thể gởi đến iPhone.
Ứng dụng photo được mở rộng khả năng biên tập với công sửa chỉnh sửa mới được tăng khả năng với AI. Apple Music được đại tu chức năng play now, danh sách nhạc các nhân, hay phần phỏng vấn nghệ sĩ.
Với các ứng dụng trong apple store, trong tương lai, giúp người dùng biết rõ hơn các thông tin mà nhà phát triển thu thập trước khi tải ứng dụng. Apple sẽ đính các nhãn an toàn cho các ứng dụng.
macOS Big Sur giới thiệu hệ thống cập nhật nhanh hơn, chạy ngầm và kết thúc nhanh hơn giúp máy mac cập nhật dễ dàng hơn, và bảo mật hơn với hệ thống chữ ký số được mã hoá nhằm chống phần mềm giả mạo.
Những tính năng mới là theo dõi lịch sử dùng pin trong 10 ngày gần nhất. Các phần mềm có thể đăng ký chức năng family sharing.
macOS Big Sur giới thiệu các bản cập nhật nhanh hơn bắt đầu trong nền và kết thúc nhanh hơn để giúp máy Mac của bạn cập nhật dễ dàng hơn và nó bao gồm một khối lượng hệ thống được ký bằng mật mã để bảo vệ chống giả mạo. Sửa nhanh và tối ưu tìm kiếm trong note, tuỳ chọn thêm lời nhắc cho mọi người trong ứng dụng nhắc nhở (Reminders), nâng cao hiệu suất spotlight, cập nhật thời tiết theo mỗi phút trong tiện ích thời tiết.
Hiện, macOS Big Sur mới ra bản cho các nhà phát triển ứng dụng. Apple đang lên kế hoạch phát hành bản beta vào tháng 7, cho người dùng kiểm tra tương thích phần mềm. macOS Big Sur sẽ phát hành miễn phí trên các hệ thống máy mac.
Thiết kế mới
Đặc điểm đầu tiên được thiết kế mới lại từ macOS X là apple giới thiệu một giao diện hiện đại nhưng vẫn quen thuộc, trong đó xoáy vào độ mờ của cửa sổ, tính nhất quán và nội dung.
Thanh toolbar, và sidebar đã được thiết kế lại phù hợp hợn với mỗi cửa sổ, sidebar có độ cao hợp lý. Các ứng dụng hệ thống (tắt/mở wifi, tăng/giảm độ sáng màn hình, tăng/giảm âm lượng … ) trên thanh công cụ được tích hợp lại chung một khối, không như những phím riêng lẻ của macOS X.
Windows được thiết kế trông nhẹ nhàng mềm mại hơn. Các biểu tượng được thiết kế lại trông mảnh dẻ hơn và được thay đổi màu sắc “nữ tính hơn”. Apple điều chỉnh các biều tượng gốc bo góc cạnh đồng nhất với nhau.
Có thêm nhiều biểu tượng mới trên toàn bộ môi trường macOS Big Sur, trong toolbar, sidebar, trong các điều khiển để làm rõ hơn dễ tìm và sử dụng chúng. Các tác vụ giống nhau trên các ứng dụng đều chia sẻ thống nhất một biểu tượng.
Menu Bar và Control Center
Trên cùng màn hình, thanh menu giờ đây trong suốt trong phù hợp với desktop, thêm vào đó nó có thể ẩn đi khi không dùng đến, giống thanh dock. Các menu đổ xuống dễ đọc hơn do có nhiều khoảng không hơn.
Tất cả các biểu tượng và menu thả xuống đều được thiết kế lại, đáng chú ý, là biểu tượng pin cung cấp thời lượng pin còn lại chi tiết hơn. Lịch sử sử dụng pin có thể cấu hình trong System Preferences. macOS Big Sur cũng có tuỳ chọn tối ưu sạt pin được thêm vào lần đầu trong macOS Catalina, nhằm kéo dài tuổi thọ pin.
Biểu tượng trung tâm điều khiển (Control Center) cung cấp khả năng truy cập nhanh vào các điều khiển như wifi, bluetooth, âm lượng, độ sáng màn hình, độ sáng bàn phím, … Control Center có thể được điều chỉnh lại, vì thế bạn có thể thêm những chức năng bạn thường dùng vào control center.
Bạn có thể kéo thả các đối tượng menu bạn ưa thích vào control center để điều chỉnh theo ý thích.
Sheets
Sheets, một cửa sổ nhỏ bật lên khi bạn thực hiện một tác vụ nào đấy như in, lưu tài liệu, được xem xét lại trong macOS Big Sur, như khung và viền được bỏ đi làm cho nó bớt khó chịu hơn. Các Sheets sẽ tự động mờ dần và thu nhỏ vào giữa của ứng dụng.
Âm thanh hệ thống
Tất cả các âm thanh truyền thống của macOS được nâng cấp và được thiết kế để cho dễ nghe hơn. Nó được nâng cấp từ âm thanh gốc, vì thế bạn sẽ mới lạ, nhưng lại rất quen.
Apple cũng đưa trở lại âm thanh khởi động đã bị bỏ đi từ macbook 2016.
Notification Center
Notification Center được thiết kế lại, và giờ đây nó liên kết tất cả vào một tiện ích duy nhất để cung cấp nhiều thông tin hơn trong chớp mắt.
Notification Center nhóm các thông báo lại theo ứng dụng, và thêm các đặc tính tương tác khác, ví thế bạn có thể làm mọi thứ như chạy podcast, trả lời email mà không cần mở phần mềm ứng dụng lên. Bạn chỉ cần click và giữ trên thông báo để truy cập vào chức năng tương ứng.
Các tiện ích (widget) cũng được thiết kế lại và trông giống như iOS 14, có thể điều chỉnh 3 kích thước. Với một tiện ích, bạn có thể cài đặt mọi thứ hoàn hảo như cách bạn cần. Có thêm các tiện ích mới để làm việc với các ứng dụng như note, screen times, podcast hay nhiều hơn nữa.
Các tiện ích của bên thứ ba, bạn cũng có thể tìm thấy trong apple store.
Cập nhật nhanh và bảo mật hơn
Cùng với giao diện gọn gàng, tinh tế hơn, macOS Big Sur có một tính năng là cho phép các cập nhật phần mềm (chạy ngầm) và kết thúc nhanh hơn, vì thế cài đặt phần mềm nâng cấp sẽ không mất nhiều thời gian. Tính năng này chỉ có trên macOS Big Sur, do đó việc cài macos sẽ mất nhiều thời gian hơn bình thường.
Tính năng này được tăng sức mạnh bằng một lượng lớn hệ thống nhận dạng được mã hoá, đây là điểm mới trong Big Sur, cùng với việc thêm vào các lớp bảo vệ, nhằm phòng tránh các phần mềm giả mạo độc hại. macOS Big Sur cũng hỗ trợ sao lưu dữ liệu bằng times machine trên hệ thống AFPS bên cạnh HFS+.
Safari
Safari có một “star page” hoàn toàn mới, có thể được tuỳ chỉnh ảnh nền và có một số tuỳ chọn để thêm vào trang web ưa thích, tần suất truy cập web, các gợi ý của siri, danh sách đã truy cập, tab icloud, và tính năng thông báo quyền riêng tư hoàn toàn mới.
Safari nhanh và tiết kiệm năng lượng hơn. Nó tải nhanh hơn 50%, đối với các trang thường xuyên truy cập, hơn chrome. Safari có thể lên hơn 3 giờ khi bạn xem phim so với chrome hay firefox (tất nhiên là tính trên cùng thời lượng pin).
Lịch sử truy cập, đánh đấu trang (bookmarks) hoặc mật khẩu, bạn thể nhập vào safari từ chrome, nếu bạn muốn chuyển trình duyệt, đây là tính năng nâng cao chỉ có trên Big Sur.
Safari trên Big Sur hỗ trợ HDR video, nó có thể phát 4K video và dolby vision trên nextflix. Người dùng mac 2018 hoặc mới hơn có thể xem phim 4K trên nextflix từ trình duyệt safari trên Big Sur.
Thông tin cá nhân
Bạn sẽ được Safari thông báo có bao nhiêu website đang thu thập thông tin bị chặn lại trong hồ sơ của bạn, và nếu bạn click vào biểu tượng tấm khiên trên thanh toolbar bạn sẽ biết được có bao nhiêu loại trình thu thập thông tin (trackers) trên một website.
Safari cũng báo cho bạn số lượng, danh sách các trackers đã bị chặn, bạn sẽ thấy số lượng trình thu thập thông tin bị chặn trong 30 ngày trước đó.
Tab
Các tab của Safari cũng được thiết kế lại và cho phép hiển thị nhiều tab hơn. Bảng xem trước của trang web sẽ hiện ra khi bạn rê chuột lên một tab bất kỳ. Biểu tượng của trang cũng được hiện ra để bạn dễ dàng tìm thấy trong nháy mắt.
Tiện ích mở rộng
Hiện có danh mục tiện ích mở rộng cho safari trên mac apps store. Safari hỗ trợ webExtension API, cho phép các nhà phát triển có thể dễ dàng chuyển các phần mở rộng từ firefox hay chrome sang.
Với việt tập trung thêm các tiện ích, Apple đã thêm các tính năng bảo vệ quyền riêng tư mới. Bạn có quyền chọn các website mà các tiện ích mở rộng có thể truy cập. Bạn sẽ được cảnh báo các quyền truy cập của tiện ích mỗi khi bạn truy cập trang web.
Tích hợp bản dịch
Safari tích hợp thêm bản dịch các ngôn ngữ, bạn có thể đọc website ở 7 ngôn ngữ với 1 cái click chuột. Bạn có thể đọc từng phần mà không cần cái thêm bất cứ phần mở rộng hỗ trợ ngôn ngữ nào.
Bản tích hợp này có khả năng dịch sang 7 ngôn ngữ thông dụng Tiếng Anh, Tây Ban Nha, Trung Quốc, Pháp, Đức, Nga, Bồ Đào Nha (địa phương Brazilian).
Giám sát mật khẩu
Đối với các mật khẩu được lưu trong keychain, hiện, safari có thể theo dõi để đảm bảo rằng nó chưa bị xâm phạm với bất kỳ loại hack nào đã được biết tới. Nếu mật khẩu quá yếu, Safari sẽ gởi cảnh báo để bạn có thể thay đổi chúng.
Tin nhắn
Message trong macOS Big Sur là ứng dụng Mac Catalyst, có nhiều tính năng tương tự như trên iOS, bao gồm nhiều tính năng mới trên iOS 14.
Đối với các tin nhắn quan trọng, bạn có thể ghim nó lên đầu (tối đa được ghim 9 tin nhắn), và những tin nhắn được ghim này nó có biểu tượng vòng tròn nhỏ ngay trên đầu. Chức năng “typing indicators” cho bạn biết có người đang trả lời tin nhắn hoặc là có tin nhắn mới bằng một biểu tượng động bên phải tin nhắn đã ghim.
Các trả lời nội tuyến giúp trông có tổ chức hơn, cho phép bạn trả lời một tin nhắn đặc biệt bằng cách bắt đầu như một nội dung mới, tách biệt hẳn với tin nhắn cũ. Nó phù hợp với cuộc trao đổi riêng từng người, rất hữu dụng khi trong một nhóm chát.
Chát nhóm có thể được tuỳ biến với ảnh, Memoji, Emoji, và Memtions, cho phép bạn gởi tin nhắn đến một người cụ thể. Nếu một chát nhóm bị tắt đi (chắc là thông báo khi có tin nhắn mới), và một ai đấy nhắc đến bạn (@mentions) trong cuộc tranh luận, message gởi bạn một thông báo, vì thế bạn sẽ không bỏ lỡ những trao đổi quan trọng.
Có một công cụ chọn ảnh mới thêm vào trong message, đi kèm các nhãn memojis. Bạn có thể sử dụng hastag #images để tìm các ảnh đang là trào lưu, GIF, và các hiệu ứng tin nhắn đã xuất hiện trên iOS vài năm trở lại đây.
Các hiệu ứng tin nhắn như bong bóng, pháo hoa, laser và nhiều thứ khác hay ho trên màn hình tin nhắn có thể áp dụng trên bong bóng (bubbles) tin nhắn.
Bản đồ
Cũng như Message, Apple cũng tiến hành cải thiện bản đồ trên mac, mang rất nhiều các tính năng mà trước đâu chỉ có iOS, và thêm các tính năng mới cập nhật trong iOS 14.
Các tuyến đường dành cho xe đạp có thể được lên kế hoạch và gởi đến iOS, các hướng đi có tín đến độ cao, đường đông, hoặc có bậc thang .v.v… Ngoài ra còn có thể lên kế hoạch kết nối với các điểm sạc pin cho xe điện.
Các địa điểm được tạo ra bởi các thương hiệu, đối tác tin cậy cho phép bạn tìm được các nơi ăn muốn, mua sắm và thăm thú các noi danh lam thắng cảnh ở mọi nợi trên thế giới. Bạn cũng có thể tạo chia sẽ với giao đình, bạn bè các địa điểm riêng của mình.
Big Sur thêm vào chức năng Look Around, giúp bạn khám phá chi tiết một địa điểm bất kỳ chi tiết nhất. Chứa năng này bạn có thể thấy bên trong một sân bay như thế nào, để bạn có cái nhìn toàn cảnh trước khi ghé thăm.
Các tính năng mới khác
Spotlight
Tìm kiếm trên tính năng Spotlight trong Finder nhanh hơn trong các phiên bản khác. Hiển thị kết quả tìm kiếm hợp lý, dễ tìm thấy kết quả mong muốn.
Quick look trong spotlight cho phép bạn hiển thị đầu đủ kích thước của hầu hết các tài liệu trên hay website, cùng công cụ chỉnh sửa nhanh như crop, ký tên,… Quick look có thể được sử dụng mà không cần mở phần mềm cho việc chỉnh sửa nhanh hơn.
Spotlight cung cấp tìm kiếm cho menu Safari, page, keynote, và các ừng dụng khác.
App Store
Apple thêm vào các nhãn chất lượng cho các phần mềm trên App store và mac app store, mà sẽ bao gồm các thông tin nhà phát triển sẽ thu thập dữ liệu từ người dùng, và liệu những dữ liệu có được dụng thể theo dõi bạn thông qua các phần mềm hay website khác hay không. Vì thế, bạn có nhiều thông tin trước khi ra quyết định tải phầm mềm.
Nhà phát triển sẽ được thông báo về thông tin này, và nó sẽ được tích hợp vào mac app store khi big sur ra mắt chính thức.
Apple Arcade bao gồm những tích hợp sâu vào trung tâm phần mềm (game center), vì thế bạn có thể xem những game thông dụng với bạn bè, xem thành tích và các cột mốc quan trọng của người chơi, xem các thành tích của bạn trong game trong profile trên game center.
Apple Arcade trong Big sur cho phép hiển thị những game đã chơi trên tab, cho phép bạn chuyển qua lại các game dễ dáng hơn. Có thêm nhiều bộ lọc cho việc tìm kiếm nội dung game hơn trên Apple Arcade.
Photos
Ứng dụng hình ảnh (Photos) có thêm công cụ chỉnh sửa nhằm loại bỏ những phần không mong muốn trong ảnh. Tất cả các công cụ chỉnh sửa ảnh có thể dùng ngay khi bạn chỉnh sửa video.
Độ rung có thể áp dụng cho ảnh, và cường độ bộ lọc các hiệu ứng cho thể được điều chỉnh khi chỉnh sửa ảnh.
Mô tả, tính năng cho phép bạn thêm chú thích vào ảnh để dễ tìm kiếm, được đổi thành caption, phù hợp với tuỳ chọn captio có trên iOS 14.
AirPods
Với macOS Big Sur, airpods sẽ tự động chuyển thiết bị có cùng tài khoản iCloud. Do đó, nếu bạn đang nghe một bản nhạc trên iPhone, sau đấy bạn chuyển sang nghe trên macOS Big Sur, airpods lập tức sẽ chuyển sang mac, mà bạn không cần phải điều chỉnh lại bluetooth.
HomeKit
HomeKit trong Big Sur được tích hợp công nghệ nhận dạng khuôn mặt và vùng hoạt động.
Đối với chức năng nhận diện khuôn mặt, camera sẽ học người liên quan thông qua các ảnh trong ứng dụng photo. Do đó, nó có phát hiện những người bạn hoặc người thân cho bạn biết ai là người đang đứng ở cửa hoặc trên một đoạn trên video.
Apple Music
Notes
Reminders
Weather
Compatibility
macOS Big Sur hỗ trở các thiết bị bên dưới
- 2015 and later MacBook
- 2013 and later MacBook Air
- Late 2013 and later MacBook Pro
- 2014 and later iMac
- 2017 and later iMac Pro
- 2014 and later Mac mini
- 2013 and later Mac Pro
Big Sur không thể cài trên
- 2012 and Early 2013 MacBook Pro
- 2012 MacBook Air
- 2012 and 2013 iMac
- 2012 Mac mini
